The Tower’s efficacy has been confirmed by the Eindhoven University of Technology. The Smog Free Project began its world-wide tour in Rotterdam. In 2016, the Tower visited China. The next stop – Krakow – has not been coincidental. This is one of the first cities in Poland to have embarded on fighting smog and taking steps to improve air
Smog Free Tower - siedmiometrowy zewnętrzny oczyszczacz powietrza działa od czwartku w Parku Jordana w Krakowie. Innowacyjne urządzenie stworzył holenderski projektant Daan Roosegaarde. Do usuwania zanieczyszczeń wieża wykorzystuje technologię jonizacji. Może filtrować 30 tys. m sześc. powietrza na godzinę, zużywając do tego mniej elektryczności niż bojler. Wychwytuje zanieczyszczenia w promieniu kilkunastu metrów od miejsca, w którym stoi. Skuteczność jej działania została potwierdzona przez Politechnikę w Eindhoven. - Powietrze wokół jest czystsze o 20-30 proc. – mówił w czwartek Daan Roosegaarde. - Jedna wieża nie rozwiąże problemu dla całego miasta. Myślę, że wszyscy to rozumieją, ale tworząc miejsca takie jak to, pokazujemy, że jest to możliwe – podkreślił projektant. Na świecie jego wieże są ustawiane najczęściej na terenach zielonych, gdzie przebywa dużo osób. Daan Roosegaarde chce, by mieszkańcy doświadczając, jak to jest być w "bańce" czystego powietrza, zaczęli wspólnie z NGO i władzami lokalnymi szukać rozwiązań, jak uwolnić całe miasto od smogu. Zaznaczył, że koniecznych jest wiele równoległych działań, wspieranie elektromobilności, czystych źródeł energii, rozwój ruchu rowerowego. Dlaczego Kraków? Wieża powstała w ramach szerszego projektu - Smog Free Project, który wystartował w Rotterdamie. W 2016 r. wieże absorbujące zanieczyszczenia pojawiły się w Chinach. Projekt ma być realizowany także w Kolumbii i Meksyku. Kraków został wybrany, bo jest jednym z pierwszych miast w Polsce, które rozpoczęło walkę ze smogiem. - Kraków jako pierwsze miasto w Polsce przyznał, że smog jest, trzeba z nim walczyć i dbać o jakość powietrza – mówiła zastępca prezydenta Krakowa ds. rozwoju miasta Elżbieta Koterba. Przypomniała, że miasto prowadzi program likwidacji palenisk węglowych, ale także wspiera inicjatywy takie jak Smogathon i Hackathon, podczas których młodzi ludzie przedstawiają różne pomysły, jak choćby doraźnie poprawić jakość powietrza. Podkreśliła, że wieża, która stanęła w Parku Jordana, da mieszkańcom nie tylko czyste powietrze, ale ma olbrzymi walor edukacyjny. W Krakowie wieża będzie działać do 26 kwietnia. Jej postawienie sfinansował ING Bank Śląski. Zanieczyszczenia gromadzące się wewnątrz wieży będą regularnie usuwane, a część z nich po skompresowaniu posłuży do wykonania biżuterii. Daan Roosegaarde robi pierścionki z oczkiem, w którym są zatopione cząsteczki smogu. Jeden z nich będzie można od piątku oglądać w Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK w Krakowie. (PAP)Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:Modyfikacje Planu Strategicznego WPR na lata 2023-2027 (19 lipca 2022)Sieradz: 9 mln zł na zakup autobusów elektrycznych (15 czerwca 2022)Rząd chce podwyższyć kary za wykroczenia i przestępstwa przeciwko środowisku (15 czerwca 2022)Znamy zwycięzców 8. edycji Konkursu dla mediów „Platynowe Megawaty”. Teraz Środowisko wśród nagrodzonych (25 maja 2022)50 mln zł na rozwój zielonej infrastruktury rodzinnych ogrodów działkowych (11 maja 2022) ©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
Answer 1 of 18: Just to keep you informed that Krakow alongside all southern Poland suffers from another smog episode since yesterday (Sunday) with air pollution levels in the city between 300% and 600% of the limit. City transport (trams and buses) is free of
16 lutego 2018, 07:00 Alert Smog Free Tower – siedmiometrowy największy na świecie zewnętrzny oczyszczacz powietrza działa od czwartku w Parku Jordana w Krakowie. Innowacyjne urządzenie stworzył holenderski projektant Daan Roosegaarde. Technologia Do usuwania zanieczyszczeń wieża wykorzystuje opatentowaną technologię jonizacji. Może filtrować 30 tys. m sześc. powietrza na godzinę, zużywając do tego mniej elektryczności niż bojler. Wychwytuje zanieczyszczenia w promieniu kilkunastu metrów, od miejsca, w którym stoi. Skuteczność działania wieży została potwierdzona przez Politechnikę w Eindhoven. „Powietrze wokół jest czystsze o 20-30 proc.” – mówił w czwartek Daan Roosegaarde. Nad skonstruowaniem wieży antysmogowej zaczął myśleć, gdy cztery lata temu w Pekinie zetknął się z problemem ogromnego smogu. „Jednego dnia widziałem z okiem hotelu wszystko, kilka dni później miasto było tak zanieczyszczone, że nie mogłem dostrzec nawet drugiej stronie ulicy. Zdałem sobie wtedy sprawę, że miasto stało się maszyną, która mnie zabija” – opowiadał. Artysta podkreślił, że nie powinniśmy akceptować i przyjmować zanieczyszczenia za coś normalnego. Na świecie jego wieże są ustawiane najczęściej na terenach zielonych, gdzie przebywa dużo osób. Daan Roosegaarde chce, by mieszkańcy doświadczając, jak to jest być w „bańce” czystego powietrza zaczęli wspólnie z organizacjami pozarządowymi i władzami lokalnymi myśleć i szukać rozwiązań, w jaki sposób uwolnić całe miasto od smogu. Eksperymentalna instalacja #SmogFreeTower już działa w #park #Jordana w # wieża wykorzystuje technologię jonizacji do oczyszczania powietrza,może filtrować 30 tys. m3/ tego co zbierze oczyszczacz, ma powstawać biżuteria.?@BSKrakow @INGBankSlaski @SRoosegaarde — Kraków (@krakow_pl) February 15, 2018 Instalacja nie rozwiąże rozgoni smogu „Jedna wieża nie rozwiąże problemu dla całego miasta. Myślę, że wszyscy to rozumieją, ale tworząc miejsca takie jak to, pokazujemy, że jest to możliwe” – powiedział Roosegaarde. Podkreślił, że koniecznych jest wiele równoległych działań, wspieranie elektromobilności, czystych źródeł energii, rozwój ruchu rowerowego. Mówił, że w wieży nie są wykorzystywane filtry. Zapewnił, że trakcie pracy Smog Free Tower w zasadzie nie wytwarza ozonu i jest bezpieczna dla ludzi. Przyznał, że ponieważ jest to rozwiązanie innowacyjne, wymagające badań naukowych, nie jest tanie, ale nie chciał zdradzić, jaki jest koszt wieży. Powstała ona w ramach szerszego projektu – Smog Free Project, który wystartował w Rotterdamie. W 2016 r. wieże absorbujące zanieczyszczenia pojawiły się w Chinach. Artysta mówił, że projekt ten ma być realizowany także w Kolumbii i Meksyku. Kraków został wybrany, bo jest jednym z pierwszych miast w Polsce, które rozpoczęło walkę ze smogiem. Kraków pionierem „Kraków jako pierwsze miasto w Polsce przyznał, że smog jest, trzeba z nim walczyć i dbać o jakość powietrza” – mówiła zastępca prezydenta Krakowa ds. rozwoju miasta Elżbieta Koterba. Przypomniała, że miasto prowadzi program likwidacji palenisk węglowych, ale także wspiera inicjatywy takie jak Smogathon i Hackathon, podczas których młodzi ludzie przedstawiają różne pomysły, jak choćby doraźnie poprawić jakość powietrza. Podkreśliła, że wieża, która stanęła w Parku Jordana, da mieszkańcom nie tylko czyste powietrze, ale ma olbrzymi walor edukacyjny. W Krakowie wieża będzie działać do 26 kwietnia. Jej postawienie sfinansował ING Bank Śląski. „Od lat rozwijamy i wspieramy działania, które koncentrują się na promowaniu zrównoważonego rozwoju. Wynika to z naszych wartości i przekonań, że jest odpowiedzialnością każdego z nas troska o wspólne dobro, ochronę środowiska i czyste powietrze” – mówiła w czwartek wiceprezes ING Banku Śląskiego Joanna Erdman. Zanieczyszczenia gromadzące się wewnątrz wieży będą regularnie usuwane. Część z nich po skompresowaniu posłuży do wykonania biżuterii. Daan Roosegaarde robi pierścionki z oczkiem, w którym są zatopione cząsteczki smogu. Jeden z nich będzie można od piątku oglądać w Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK w Krakowie. Zdaniem artysty wieża powinna zostać w Krakowie na stałe, bo jak żartował, „czuje się tu jak w domu” i wygląda w Parku Jordana wspaniale. Ale jak podkreślił, najważniejsze jest to, czy mieszkańcy i władze Krakowa będą tego chcieli. Polska Agencja Prasowa
Jul 26, 2017. This shimmering park tower isn’t just a glamorous piece of architecture: it is the largest air purifier in the world, and it is turning China’s smog into diamonds. The tower is a
11 lutego 2018, 15:35 W parku imienia Henryka Jordana została uruchomiona pierwsza w Polsce wieża antysmogowa. Smog Free Tower jest wysoka na 7 metrów i wykorzystuje opatentowaną technologię jonizacji do oczyszczania ma zasięg kilkunastu metrów. W zeszłym roku pracowało w kilku miastach w Chinach. Wieża to instalacja plenerowa autorstwa holenderskiego dizajnera Daana Roosegaarde. Zastosowana technologia pozwala filtrować 30 tys. m sześć. powietrza na godzinę. Wieża zużywa mniej prądu niż domowy bojler. Jej efektywność została potwierdzona przez Politechnikę w Eindhoven. Ustawienie Smog Free Tower w Krakowie finansuje ING Bank Śląski. W parku pozostanie na 2 KONIECZNIE:WIDEO: Poważny program - odc. 6: Mieszkańcy walczą o zapomniany parkAutor: Gazeta Krakowska, Dziennik Polski, Nasze MiastoPolecane ofertyMateriały promocyjne partnera

Smog Free Tower Studio Roosegaarde, Beijing, September 2016 – present. Zheng Tan Tongji UniversityView further author information. Pages 253-254

Smog Free Tower, czyli największy oczyszczacz smogu na świecie zagości w mieście Kraka już w połowie lutego. 7-metrowa wieża oczyszczająca powietrze ma poprawić jakość powietrza i skutecznie walczyć ze smogiem, ale tylko przez 2 miesiące. Jako miejsce instalacji wybrano Park Jordana. Twórcą prototypowej instalacji jest holenderski projektant Daan Smog Free Tower oparte jest na technologii jonizacji, wykorzystywanej do oczyszczania powietrza. Do wieży wprowadzono przyjazną dla środowiska technologię pozwalającą na filtrowanie 30 tysięcy metrów sześciennych powietrza na godzinę. Przy tym, system zużywa mniej energii elektrycznej niż standardowy bojler. Smog Free Tower oczyszcza powietrze w promieniu kilkunastu metrów od miejsca, w którym się Jordana – idealne miejsce dla Smog Free TowerPark Jordana został uznany za idealną lokalizację na instalację Smog Free Tower, ponieważ zimą jest to miejsce często odwiedzane przez osoby ćwiczące, spacerujące i biegające. Ponadto, znajduje się w niecce, co sprzyja kumulacji szkodliwych Bank Śląski sponsorem wieży w KrakowieMieszkańcy Krakowa będą mogli cieszyć się z wieży przez 2 miesiące. Finansowania inwestycji podjął się ING Bank Śląski. Firma tłumaczy decyzję o zainwestowaniu w wieżę dbałością o środowisko i chęcią uświadomienia ludziom, jak ważna jest jakość kosztuje Smog Free Tower?Nie jest znana dokłada cena, jaką za urządzenie zapłacił ING Bank Śląski. Jednak z ogólnych szacunków wynika, że instalacja może kosztować nawet 10 mln złotych. Największym zainteresowaniem Smog Free Tower cieszy się obecnie w Chinach. Chińczycy chcą kupić kilkaset tego typu urządzeń. W związku z tym, można liczyć na spadek ceny urządzenia w kolejnych kilku miesiącach.
Every hour a smog free tower draws in 30,000 cubic meters (or nearly eight million gallons) of polluted air. Kraków, Poland; and Tianjin, China. Mexico City is slated to have one this fall
Daan Roosegaarde’s Smog Free Tower in Park Jordana in Kraków, Poland, works like a giant air purification vacuum cleaner. Such towers may in time dot the landscape, both rural and urban, just as solar panels and wind farms that are continuing to spread and provide cleaner energy across the world. February 26, 2018 - Jim Blackburn - Stories and ideas Image by Smog Free Project Rotterdam Visitors to Park Jordana in Kraków may be surprised to find a seven-meter high purification tower. This is part of the Smog Free Project, which is the work of artist and designer Daan Roosegaarde. The Smog Free Tower works like a giant vacuum cleaner, as it purifies 30,000 cubic meters of air an hour while using as little energy as a kitchen water boiler. Some of the compressed carbon is then used to make Smog Free Rings, one of which will be on display at MOCAK, a contemporary art museum in Kraków. Towers such as Roosegaarde’s may in time dot the landscape, both rural and urban, just as solar panels and wind farms that are continuing to spread and provide cleaner energy across the world. The efforts of the global community to combat climate change have begun to envision a future of a carbon “net negative” as the ideal goal – a future in which more carbon is being captured than released into the atmosphere. The Smog Free Project was first constructed in Rotterdam in 2015 and was tested for a year before moving on tour to China that is known for its urban smog problems. China has been working on air purification projects itself, with the biggest on record working in Xian at 100 meters. This tower runs on solar power and is able to clean 9,910, cubic feet of polluted air per day. This is just the beginning, as air purifiers four times the size at 500 meters, with cleaning ranges of 20 kilometers are in the process of being built near several more Chinese cities. Other are approaching the growing movement towards negative emission technologies as an investment that may pay dividends both monetarily and environmentally. Billionaires like Bill Gates are teaming up with Harvard physicists who are working on models of air purification systems that convert carbon pollution in the air into a carbon neutral fuel. Meaning not just a reduction in smog and climate change in general, but the beginnings of a whole new decarbonated fueled economy. Considering the transport of goods and people account for almost one third of the world’s air pollution it could be as profitable as it is revolutionary. The process already has a name, Air to Fuels (A2F), and though it has its detractors, debate within those working on the challenges of climate change is healthier than no conversation at all. But you do not need to be Bill Gates to work on clean air oriented projects as Roosegaarde has demonstrated. His Smog Free Project was originally funded through crowdsourcing on Kickstarter back in 2015 (raising more than double the projects goal). The interest in clean air and health issues are widespread, as roughly 80 per cent of those living in urban areas often breath air at qualities well above the WHO’s guidelines. Moreover, a recent study shows a connection between higher crime rates and high levels of air pollution. This highlights how smog impacts not only personal health but the community. Climate change will have to be tackled from many different angles. But a cultural shift is being felt around the globe that action must be taken. Wind farms have already proven themselves useful in creating clean energy and the idea of a carbon neutral fuel is promising considering the wealth and education of those involved. Also, Roosegaarde’s Smog Free Project shows how air purification can add to the urban landscape artistically while at the same time cleaning this same environment. It brings to mind that old Bob Dylan song that some of the answers to the problem of smog and climate change maybe “Blowin’ in the Wind”. The Smog Free Tower is open free of charge from February 16th to April 15th. MOCAK will host the Smog Free Project Pop Up Exhibition and have a Smog Free Ring on display. Jim Blackburn is a freelance journalist based in Poland. air pollution, climate change, Poland, Smog
Studio Roosegaarde’s Smog Free Tower will start sucking pollution out of the air in Park Jordana from February 16 to April 15. Visitors to the project will also have an opportunity to see the Smog Free Ring at a Smog Free Project pop up at the Museum of Contemporary Art in Krakow (MOCAK). The tower, which is almost 23-feet-tall, draws on

Środa, 24 stycznia 2018 (16:39) W krakowskim Parku Jordana w połowie lutego stanie 7-metrowa wieża oczyszczająca powietrze. Prototypową instalację stworzył holenderski projektant Daan Roosegaarde. Smog Free Tower to największy oczyszczacz smogu na świecie. 7-metrowa wieża wykorzystuje opatentowaną technologię jonizacji do oczyszczania powietrza. Jest wyposażona w przyjazną środowisku technologię pozwalającą filtrować 30 tysięcy m sześc. powietrza na godzinę, zużywając do tego mniej elektryczności niż bojler. Jest w stanie oczyścić powietrze w promieniu kilkunastu metrów. Efektywność wieży została potwierdzona przez politechnikę w Eindhoven. To pierwsza w Polsce taka instalacja, będziemy obserwować jej działanie i reakcje mieszkańców. Kraków został wybrany do tego projektu nieprzypadkowo: jest miastem, które jako jedno z pierwszych rozpoczęło walkę ze smogiem, podejmując szerokie działania na rzecz czystego powietrza - zaznaczył zastępca prezydenta Krakowa Andrzej Kulig. Jak wyjaśnił, Park Jordana został wybrany ze względu na to, że także zimą odwiedza go wiele osób, a położony jest w niecce, co sprzyja kumulacji zanieczyszczeń. W Krakowie wieża będzie działać przez mniej więcej dwa miesiące. Jej postawienie sfinansował ING Bank Śląski. Dla nas ta wieża to jest pewien symbol, który ma uświadomić jak największej liczbie osób konieczność dbania o środowisko, o powietrze, o wodę i ma sprawić, że ludzie zmienią swoje postawy, będą bardziej wrażliwi na kwestie ekologiczne - podkreślił rzecznik ING Banku Śląskiego Piotr Utrata. Nie ujawnił, ile firma musiała zapłacić za ustawienie wieży w Krakowie. Wiceprezydent Andrzej Kulig zdradził, że kupienie takiej instalacji to wydatek rzędu 10 mln złotych, ale - jak dodał - Chińczycy zainteresowani są zakupem kilkuset takich wież, co na pewno spowoduje spadek ceny urządzenia. Właśnie od Chin rozpoczął Smog Free Project swoje światowe tournée. Był tam prezentowany w kilku miastach. (e)

The world's first 'smog vacuum cleaner' can suck up air pollution and turn it into jewellery Did you know? The air we breathe is not as clean as it once was. And in many cases, it is getting worse. On high-smog days in Krakow, Poland, the city's air pollution can reach six times that of safe levels. And in the United States, about four in 10 people live in counties that have unhealthy levels Piątkowe popołudnie spędziłam w MOCAK-u. MOCAK to Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie, mój absolutny faworyt wśród placówek kultury w mieście. Od samego początku jego istnienia na bieżąco staram się oglądać, co ciekawego mają do pokazania. Po niedawnej wizycie w Londyńskim Tate i fantastycznej wystawie Modiglianiego (następny w kolejce jest Picasso), z przyjemnością namacalnie doświadczyłam w MOCAKu jego „współczesności” i podążania za potrzebami naszych czasów. Smog Free Project Tym razem zainteresowało mnie spotkanie w ramach projektu Smog Free Project o nazwie Smog Free Project Pop Up Exhibition. Jego pomysłodawcą jest Daan Roosegaarde. Sam projekt składa się z 3 elementów: Smog Free Tower, Smog Free Ring oraz Smog Free Bicycle. W opisie projektu czytamy: SMOG FREE PROJECT to seria miejskich innowacji stworzonych przez Daana Roosegaarde’a, aby zmniejszyć zanieczyszczenie oraz zapewnić inspirujące doświadczenie czystej przyszłości. „Czysta przyszłość” brzmi dobrze, co? W dobie zanieczyszczeń powietrza, złej jakości jedzenia, ekspansji przemysłu farmaceutycznego i parafarmaceutycznego „czysta przyszłość” brzmi jak wspaniała Krakowie w Parku Jordana stoi od kilku dni Smog Free Tower, natomiast w MOCAKu możecie zobaczyć Smog Free Ring. Smog Free Ring Jest to -nie mniej ni więcej- pierścionek zrobiony z zanieczyszczeń (skompresowanych drobinek smogu) zgromadzonych przez Smog Free Tower. Sam pierścionek jest absolutnie zachwycający. Kontrast między pięknem tego przedmiotu a pochodzeniem materiału, z którego został wykonany, wprawia widza w zakłopotanie. I chyba o to chodziło autorowi. Z jednej strony mamy tu ciekawe rozwiązanie recyclingowe, a z drugiej moralną dwuznaczność. Wystawę możecie obejrzeć do 15 kwietnia. Mieści się ona w głównym holu muzeum. Smog Free Tower Podczas piątkowego spotkania, Daan Roosegaarde przedstawił wiele swoich bardzo inspirujących projektów, które możecie zobaczyć na jego stronie. Zachęcam do zajrzenia, bo w temacie czystego powietrza dzieje się naprawdę dużo i -jak się okazuje- jest mnóstwo fantastycznych rozwiązań, które tylko czekają na wdrożenie. Po wprowadzeniu do tematu, przedstawiona została koncepcja Smog Free Tower. Ta instalacja to największy na świecie oczyszczacz powietrza. Wykorzystuje on technologię jonizacji i filtruje do 30 tys. m3 powietrza na godzinę. Podczas tej pracy zużywa mniej prądu niż przeciętny bojler. Zanim projekt ruszył w świat, jego skuteczność potwierdzono badaniami na Eindhoven University of Technology. Przez ostatnie lata wieża podróżowała z Rotterdamu, przez Chiny do Krakowa. Czy powinniśmy być z tego dumni? Z jednej strony tak, bo to niezwykły artystyczny performance, z drugiej strony: zupełnie nie! Wybór Krakowa nie jest przecież przypadkowy. W dodatku zaraz po Chinach! Miasto jest zanieczyszczone, a świadomość tego problemu wciąż rośnie. I właśnie do tego wykorzystajmy Smog Free Tower! Zamierzeniem Roosegaarde’a jest zainspirowanie mieszkańców zanieczyszczonych rejonów, a także lokalnych władz i branży technologicznej (oraz clean-tech) do działania. Tylko my sami swoimi działaniami możemy poprawić jakość naszego życia w miastach! Może znajdziecie chwilę, żeby zajrzeć do MOCAKu i obejrzeć pierścionek, a może podczas spaceru po parku Jordana Wasze spojrzenie zawiśnie na dłuższą chwilę na Smog Free Tower. Życzymy Wam, żeby ta chwila wyzwoliła w Was pokłady kreatywności i pomysłowości. Działajcie, dla naszej wspólnej, czystszej przyszłości! Działanie na małą skalę też się liczy, możecie przecież zacząć od własnego domu. Obydwie fotografie użyte w artykule pochodzą materiałów prasowych Studia Roosegaarde.
The institute of earth environment, Chinese academy of sciences, invested 12 million yuan to build the project. Located at the southwest corner of Shi Chang
[grid number=”8″ class=”big”] Hejtuj smog! Wyrosła jak z podziemi, w centrum najbardziej zanieczyszczonego polskiego miasta. Minimalistyczna konstrukcja od 15 lutego przyciąga spojrzenia przechodniów odwiedzających krakowski Park Jordana. [highlight]Smog Free Tower[/highlight] – bo o niej mowa – jest owocem artystycznego manifestu, który zwraca uwagę na problem smogu i w realny sposób poprawia jakość powietrza. Smog a sztuka oddychania Instalacja Smog Free Tower, powstała z inicjatywy Daana Roosegaarde – holenderskiego artysty, innowatora i inicjatora wielu ważnych projektów społecznych. Roosegaardeowi przyświeca idea rozwiązywanie istotnych społecznie problemów, poprzez tworzenie inteligentnych i wytrzymałych prototypów, namacalnie wpływających na poprawę codziennej egzystencji. Wieża antysmogowa została zaprezentowana światu po raz pierwszy we wrześniu 2015 roku, kiedy to stanęła przy jednej z ulic Rotterdamu. Rok później Smog Free Tower znalazła swoje miejsce w Pekinie, który znajduje się w czołówce najbardziej zanieczyszczonych miast świata. Teraz przyszedł czas na nasz, polski Kraków. Instalacja Roosegaardea ma siedem metrów wysokości i jest gigantycznym plenerowym oczyszczaczem powietrza. [highlight]W ciągu godziny może oczyścić ze szkodliwych pyłów 30 000 metrów sześciennych tego czym oddychamy.[/highlight] Smog Free Tower wykorzystuje innowacyjny sposób jonizacji, w efekcie czego w promieniu 25 metrów od obiektu, można oddychać nawet o 75% czystszym powietrzem. To jednak nie jedyny aspekt ekologiczny, którym cechuje się to urządzenie. Drugą bardzo istotna kwestią jest jego energooszczędność. Do skutecznego działania, Smog Free Tower pobiera nie więcej energii niż zwykły domowy boiler do ogrzewania wody. Projekt wieży antysmogowej holenderskiego artysty konstruktora, sfinansowany został za sprawą zbiórki crowdfundingowej przeprowadzonej na portalu Klejnot próby PM10 Serca fanów oryginalnych ozdób zdobywa wytwarzana na Śląsku biżuteria z węgla. Mało kto wie jednak, że podobne błyskotki można wytworzyć ze smogu. Szkodliwe pyły wychwytywane przez mechanizmy Smog Free Tower, są wykorzystywane do produkcji pierścionków i spinek do mankietów. Smog Free Rings i Smog Free Manchetknopens, przekazywane są darczyńcom, którzy podczas akcji crowdfundingowej wsparli projekt znaczącymi kwotami. [highlight]Aby wytworzyć jeden pierścionek, wystarczy przefiltrować 1000 metrów sześciennych powietrza[/highlight], a tak uzyskany materiał sprasować na kształt kostki imitującej ozdobny kamień. Pomysł na stworzenie biżuterii z cząsteczkami smogu ma uzmysłowić, że coś co na co dzień jest nieuchwytne dla naszych oczu istnieje naprawdę. Co więcej przy odrobinie wysiłku i zaangażowania, można przekształcić zanieczyszczenia na prawdziwe dzieła sztuki użytkowej, przypominające ich właścicielom, że warto walczyć o każdy oddech pełną piersią. Wieża w Mieście Królów Wiele osób zadaje sobie pytanie, dlaczego Smog Free Tower stanęła akurat w Krakowie i to w zielonych płucach tego miasta, którymi jest Park Jordana. Przecież podobne problemy mają inne polskie aglomeracje z Katowicami, Wrocławiem, czy Stolicą na czele. Stało się tak jednak nie przez przypadek. [highlight]W stolicy Małopolski smog panuje aż przez 165 dni w roku[/highlight], a średnie roczne stężenie pyłu PM10 wynosi 56,7 [µg/m3], podczas gdy dopuszczalna wartość to 40 [µg/m3]. Wieża antysmogowa znalazła swoje miejsce akurat w centrum ponad dwudziestohektarowego parku miejskiego. Ma poprawić jakość powietrza w przestrzeni publicznej, z której codziennie korzysta olbrzymia ilość osób spacerujących i uprawiających różne sporty. Sam park – mimo, że pełno w nim drzew i innych roślin produkujących życiodajny tlen – usytuowany jest na samym dnie niecki krakowskiej, w której gromadzi się najwięcej zanieczyszczeń. Wystawa Odetchnij czystym powietrzem, w ramach której Smog Free Tower oczyszcza krakowskie powietrze, [highlight]potrwa do 26 kwietnia 2018 roku.[/highlight] Pozostaje mieć nadzieję, że do tego czasu pogoda będzie już łaskawa i zakończy się sezon grzewczy, co choć w niewielkim stopniu poprawi jakość powietrza, którym oddychamy. [/grid] [grid number=”4″ class=”big” last=”true”] Krakowski smog górnicza agencja kreatywna! Manifest WUNDERTEAM [tabs width=”100%”] [tab title=”My” active=”true” align=”center”] Wierzymy w górniczy etos, bo na grubie (w kopalni) człowiek uczył się porządku i dokładności. [highlight]Fedrujemy insighty, żeby tworzyć gryfne[/highlight] kampanie reklamowe! [/tab] [tab title=”Robota” align=”center”] Pomagamy firmom, organizacjom wydobyć często głęboko zakopane pokłady kreatywności. Pomagamy też innym agencjom reklamowym wykonując za nich „czarną robotę”! [/tab] [tab title=”Dinks” align=”center”] W kampaniach wykorzystujemy filozofię Social Media First gdzie kamieniem węgielnym jest “gen społecznościowy”. Do „czarnej marketingowej roboty” mamy gryfną górniczą załogę i fedrujemy razem od świtu do świtu! To sprawia, żę jesteśmy prawdopodobnie najlepszą agencją reklamową “pod ziemią”! [/tab] [/tabs] Napisz do nas![/grid][clear] In warmer periods, the air was cleaned of the so-called low-emission pollution, which is the main source of smog in and around Krakow . With rapid cooling, there was an abrupt increase in low emissions from poor-quality heating systems often found outside the urban area, in a region not covered by the pro-clean-air legislation.

Smog Free Tower zamienia pył w kamyki do biżuterii fot. połowie lutego w Krakowie stanie wielka konstrukcja oczyszczająca powietrze w promieniu kilkunastu metrów. Projekt holenderskiego artysty ma zachęcić mieszkańców do refleksji nad czystością powietrza i dalszej walki ze antysmogowa to część dużego projektu artystycznego Daana Roosegaarde’a o nazwie Smog Free Project. Jest to siedmiometrowa konstrukcja zasysająca zanieczyszczone powietrze i oczyszczająca je, według informacji artysty, z ok. 70 proc. pyłu PM10 i ok. 50 proc. pyłu PM2,5. To, co początkowo było jedynie fascynującą koncepcją, dzięki donacjom na Kickstarterze stało się rzeczywistością, a urządzenie gościło już w kilku miastach w Chinach. Badania w tym kraju udowodniły, że po ponad miesiącu działania wieża rzeczywiście zapewnia wokół siebie powietrze mniej więcej dwa razy czystsze, niż w pozostałej części miasta. Co więcej, nie zużywa wiele energii, bo zaledwie 1400 W. To mniej niż czajnik elektryczny. W opracowaniu jest już zresztą zasilanie urządzenia bateriami Free Tower ma oczyszczać 30 000 m3 powietrza na godzinę (fot. w walce z zabójczym pyłemZgromadzony wewnątrz wieży węgiel zostaje sprasowany w małe sześciany, z których następnie produkuje się… biżuterię. Kubiki z zamkniętym wewnątrz czarnym sześcianem zdobią pierścionki i spinki do mankietów i są stale dostępne na specjalne zamówienie. Na stronie Roosegaarde’a można przeczytać, że kupując jeden Smog Free Ring opłacamy 1000 m3 czystego powietrza. W Krakowie mają być również dostępne w Muzeum Sztuki Współczesnej, choć na razie na stronie MOCAK-u brak informacji na ten pierścionek z brudem – oby w przyszłości jedynie pamiątka gorszych czasów(fot. pracuje obecnie nad rowerami z oczyszczaczem powietrza, które także mają stać się częścią Smog Free Project. Miejska sieć rowerów ma nie tylko zachęcać do przesiadki na bardziej ekologiczny środek lokomocji, ale sprawić, że podczas jazdy będziemy oddychali czystym powietrzem. Idea działań na rzecz powietrza bez smogu wpisuje się w szerszy zamysł o nazwie „Krajobrazy przyszłości”. W materiale na temat antysmogowego projektu Daan Roosegaarde mówi, że chciał stworzyć miejsce w przestrzeni miejskiej, gdzie ludzie mogliby się spotykać w czystym powietrzu i dyskutować między innymi właśnie o tym, jak wspólnie zwalczyć problem.– To jest szaleństwo. Kiedy powiedzieliśmy „tak” śmierci? – pyta Roosegaarde i dodaje: – Byłbym zachwycony, mogąc kiedyś porozmawiać z moimi wnukami, które spytają mnie: „Hej, dziadku, co robiłeś, gdy byłeś młody?”. Odpowiedziałbym: „Budowaliśmy takie wieże, które łapały zanieczyszczenia i smog”, a wtedy dzieci spytałyby: „Co to jest smog?”.Park (częściowo) wolny od smoguWizytę wieży antysmogowej w Krakowie sponsoruje ING Bank Śląski, który w 2017 roku ogłosił deklarację ekologiczną, za którą idą różnego rodzaju działania na rzecz środowiska (w tym preferencyjne kredyty na budowy domów pasywnych i ekologicznych czy rozbudowywanie floty elektrycznych samochodów banku). Nie zdradzono jednak, o jakiej kwocie mowa. Wiadomo, że zakup wieży na stałe to koszt około 10 milionów złotych. Jasne jest jednak, że wyposażenie miast w takie wieże nie byłoby prawdziwym rozwiązaniem problemu, choć podobno Chiny zamówiły już większą ilość tych urządzeń. Kraków został wybrany do projektu, ponieważ jest pierwszym polskim miastem, które podjęło walkę ze smogiem planując szerokie działania w tym Free Tower zostanie ustawiona w Parku Jordana, który mieszkańcy odwiedzają często nawet zimą. Park Jordana położony jest w niecce, więc tym bardziej taka forma oczyszczenia powietrza jest w nim potrzebna i sensowna. Wieża ma stanąć 16 lutego i gościć w Krakowie do połowy walka ze smogiem wymaga czegoś więcejPytanie, czy stawanie w jednym szeregu z chińskimi miastami, bijącymi rekordy zanieczyszczeń powietrza, to jakikolwiek powód do dumy. Z pewnością wieża jest dobrym sposobem na zwiększanie świadomości problemu, który często rozbija się o podstawową edukację. Zaskakująco wiele osób zupełnie nie zdaje sobie sprawy, że ich konkretne, jednostkowe działania dają w efekcie właśnie to, co obserwujemy w najbardziej zanieczyszczone dni. Przeciętny Polak bardzo często naprawdę nie wie, jaki wpływ na powietrze ma to, co wkłada do pieca, co robi ze swoimi śmieciami i jak często romantycznie grzeje się przy działań takich, jak ograniczenie ruchu samochodów, wymiana pieców i – bardzo potrzebna – certyfikacja paliw, ważna jest więc rzeczywiście edukacja i rozmowa. Od tej w przedszkolu i szkole aż po społeczną, kierowaną do dorosłych, którą tego rodzaju projekty wspierają w ciekawy i mądry sposób. Luca Olga Machuta-RakowskaPiszę do internetu od ponad dziesięciu lat, najpierw dla agencji interaktywnych i klientów indywidualnych, a obecnie dla IgiMag, Tatento, Kwartalnika Laktacyjnego i na swojej stronie Milk Power. Umiem w social media, blogi i parę innych rzeczy. Lubię NVC, Rodzicielstwo Bliskości i szalenie interesują mnie relacje. Ponad trzy lata temu ukończyłam kurs dla Promotorek Karmienia Piersią i od tej pory działam na poletku laktacyjnym. Pasjami kocham jeść, ale nie cierpię Ciemna strona żarówki, czyli zanieczyszczenie światłem Dzięki świeżo rozbudzonej świadomości ekologicznej wiemy już, że zaśmiecamy naszą planetę, że wykorzystujemy jej naturalne bogactwa, niewiele dając jej w zamian. Woda, powietrze, zasoby naturalne... Ale czy myśleliście kiedyś o tym, że zanieczyszczeniem dla środowiska jest nawet… światło? CZYTAJ WIĘCEJ

A “Smog Free Tower” undergoing tests in Beijing’s famed 798 art zone has sparked controversy amid continuous heavy smog in the last couple of days. The seven-meter-high metal structure, designed by Dutch artist Daan Roosegaarde and introduced to the Chinese capital as the world’s largest air purifier in late September, opened for
W Krakowie stanie wielki oczyszczacz powietrza Smog Free Tower To tylko droga instalacja artystyczna, czy realny sposób walki z zanieczyszczeniem powietrza? MOTO 27 stycznia 2018 Smog Free Tower, oczyszczająca powietrze wieża wykorzystuje technologię jonizacji, pozwala filtrować 30 tysięcy metrów sześciennych powietrza na godzinę zużywając przy tym niewiele energii. Jest w stanie oczyścić powietrze w promieniu kilkunastu metrów, a jej efektywność została potwierdzona przez politechnikę w Eindhoven. Projekt będzie działał w Krakowie przez mniej więcej dwa miesiące i został sfinansowany przez ING Bank Śląski. Firma nie ujawniła jak kosztowna była inwestycja, ale prawdopodobnie był to wydatek rzędu 10 mln złotych. Pytanie tylko, czy nie jest to raczej droga instalacja artystyczna (która może jednak da do myślenia), niż realny sposób walki z zanieczyszczeniem powietrza.
1 Roosegaarde's smog free tower. Toggle Roosegaarde's smog free tower subsection 1.1 Gallery. 2 Towers utilizing other technologies. Smog Free Tower - siedmiometrowy największy na świecie zewnętrzny oczyszczacz powietrza działa od czwartku w Parku Jordana w Krakowie. Innowacyjne urządzenie stworzył holenderski projektant Daan Roosegaarde. Do usuwania zanieczyszczeń wieża wykorzystuje opatentowaną technologię jonizacji. Może filtrować 30 tys. m sześc. powietrza na godzinę, zużywając do tego mniej elektryczności niż bojler. Wychwytuje zanieczyszczenia w promieniu kilkunastu metrów, od miejsca, w którym stoi. Skuteczność działania wieży została potwierdzona przez Politechnikę w Eindhoven. "Powietrze wokół jest czystsze o 20-30 proc." – mówił w czwartek Daan Roosegaarde. Nad skonstruowaniem wieży antysmogowej zaczął myśleć, gdy cztery lata temu w Pekinie zetknął się z problemem ogromnego smogu. "Jednego dnia widziałem z okiem hotelu wszystko, kilka dni później miasto było tak zanieczyszczone, że nie mogłem dostrzec nawet drugiej stronie ulicy. Zdałem sobie wtedy sprawę, że miasto stało się maszyną, która mnie zabija" - opowiadał. Artysta podkreślił, że nie powinniśmy akceptować i przyjmować zanieczyszczenia za coś normalnego. Na świecie jego wieże są ustawiane najczęściej na terenach zielonych, gdzie przebywa dużo osób. Daan Roosegaarde chce, by mieszkańcy doświadczając, jak to jest być w "bańce" czystego powietrza zaczęli wspólnie z organizacjami pozarządowymi i władzami lokalnymi myśleć i szukać rozwiązań, w jaki sposób uwolnić całe miasto od smogu. "Jedna wieża nie rozwiąże problemu dla całego miasta. Myślę, że wszyscy to rozumieją, ale tworząc miejsca takie jak to, pokazujemy, że jest to możliwe" – powiedział Roosegaarde. Podkreślił, że koniecznych jest wiele równoległych działań, wspieranie elektromobilności, czystych źródeł energii, rozwój ruchu rowerowego. Mówił, że w wieży nie są wykorzystywane filtry. Zapewnił, że trakcie pracy Smog Free Tower w zasadzie nie wytwarza ozonu i jest bezpieczna dla ludzi. Przyznał, że ponieważ jest to rozwiązanie innowacyjne, wymagające badań naukowych, nie jest tanie, ale nie chciał zdradzić, jaki jest koszt wieży. Powstała ona w ramach szerszego projektu - Smog Free Project, który wystartował w Rotterdamie. W 2016 r. wieże absorbujące zanieczyszczenia pojawiły się w Chinach. Artysta mówił, że projekt ten ma być realizowany także w Kolumbii i Meksyku. Kraków został wybrany, bo jest jednym z pierwszych miast w Polsce, które rozpoczęło walkę ze smogiem. "Kraków jako pierwsze miasto w Polsce przyznał, że smog jest, trzeba z nim walczyć i dbać o jakość powietrza" – mówiła zastępca prezydenta Krakowa ds. rozwoju miasta Elżbieta Koterba. Przypomniała, że miasto prowadzi program likwidacji palenisk węglowych, ale także wspiera inicjatywy takie jak Smogathon i Hackathon, podczas których młodzi ludzie przedstawiają różne pomysły, jak choćby doraźnie poprawić jakość powietrza. Podkreśliła, że wieża, która stanęła w Parku Jordana, da mieszkańcom nie tylko czyste powietrze, ale ma olbrzymi walor edukacyjny. W Krakowie wieża będzie działać do 26 kwietnia. Jej postawienie sfinansował ING Bank Śląski. "Od lat rozwijamy i wspieramy działania, które koncentrują się na promowaniu zrównoważonego rozwoju. Wynika to z naszych wartości i przekonań, że jest odpowiedzialnością każdego z nas troska o wspólne dobro, ochronę środowiska i czyste powietrze" - mówiła w czwartek wiceprezes ING Banku Śląskiego Joanna Erdman. Zanieczyszczenia gromadzące się wewnątrz wieży będą regularnie usuwane. Część z nich po skompresowaniu posłuży do wykonania biżuterii. Daan Roosegaarde robi pierścionki z oczkiem, w którym są zatopione cząsteczki smogu. Jeden z nich będzie można od piątku oglądać w Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK w Krakowie. Zdaniem artysty wieża powinna zostać w Krakowie na stałe, bo jak żartował, "czuje się tu jak w domu" i wygląda w Parku Jordana wspaniale. Ale jak podkreślił, najważniejsze jest to, czy mieszkańcy i władze Krakowa będą tego chcieli. A Smog Free Tower that stands 23 feet tall is being built to scrub pollution out of the air in parks and other public outdoor spaces in Rotterdam, The Netherlands. On a mission to make cleaner… ×
7-metrowa wieża może filtrować 30 tys. m sześc. powietrza na godzinę. (Fot. mat. pras. Studio Roosegaarde) W krakowskim Parku Jordana w połowie lutego stanie 7-metrowa wieża oczyszczająca powietrze. Prototypową instalację stworzył holenderski projektant Daan Roosegaarde. Smog Free Tower to największy oczyszczacz smogu na świecie. 7-metrowa wieża jest wyposażona w przyjazną środowisku technologię pozwalającą filtrować 30 tys. m sześc. powietrza na godzinę, zużywając do tego mniej elektryczności niż bojler. Efektywność wieży została potwierdzona przez Politechnikę w Eindhoven. - To pierwsza w Polsce taka instalacja, będziemy obserwować jej działanie i reakcje mieszkańców. Kraków został wybrany do tego projektu nieprzypadkowo, jest miastem, które jako jedno z pierwszych rozpoczęło walkę ze smogiem, podejmując szerokie działania na rzecz czystego powietrza - powiedział zastępca prezydenta Krakowa Andrzej Kulig. Dodał, że Park Jordana został wybrany ze względu na to, że także zimą odwiedza go wiele osób, a teren ten leży w niecce, co sprzyja kumulacji zanieczyszczeń. Wieża jest w stanie oczyścić powietrze w promieniu kilkunastu metrów. W Krakowie będzie działać przez około dwa miesiące, a jej postawienie sfinansował ING Bank Śląski. - Dla nas ta wieża to jest pewien symbol, który ma uświadomić, jak największej liczbie osób, konieczność dbania o środowisko, o powietrze, o wodę i ma sprawić, że ludzie zmienią swoje postawy, będą bardziej wrażliwi na kwestie ekologiczne - mówił rzecznik ING Banku Śląskiego Piotr Utrata. Nie podał, ile firma musiała zapłacić za jej ustawienie w Krakowie. Wiceprezydent Kulig zdradził, że kupienie takiej instalacji to wydatek rzędu 10 mln zł, ale jak dodał, Chińczycy zainteresowani są zakupem kilkuset takich wież, co na pewno spowoduje spadek ceny urządzenia. Smog Free Project rozpoczął swoje światowe tourne od Chin, gdzie był prezentowany w kilku miastach. Artykuł nie posiada jeszcze żadnych komentarzy.

The aptly named “Smog Free Towers” by Dutch designer Daan Roosegaarde’s studio are boxy, futuristic, aluminum pillars made to draw eyes and remove air pollution from their immediate

Kiedy w połowie lutego w krakowskim Parku Jordana ustawiono wieżę antysmogową, tzw. Smog Free Tower, towarzyszyło jej duże zainteresowanie mediów. W promocji przedsięwzięcia, które było elementem kampanii ING Bank Śląski, brali udział przedstawiciele miasta, którzy podkreślali jednak, że walory wieży są przede wszystkim edukacyjne i ma ona służyć budowie świadomości. Jak się okazuje słusznie, bo sama wieża wprawdzie zadziwia swoją efektywnością, ale raczej nie na plus. Damian Zięba z Krakowskiego Alarmu Smogowego oraz naukowcy z AGH dr inż. Jakub Bartyzel, dr inż. Michał Gałkowski oraz dr inż. Łukasz Chmura, postanowili sprawdzić efektywność kosztownego sprzętu i wybrali się do Parku Jordana z pyłomierzem. – Pomiary były prowadzone za pomocą układu pomiarowego wyposażonego w: pyłomierz TSI (model 8530) oraz moduł logujący wyposażony w GPS. Pomiar stężenia opiera się na detekcji cząstek w wyniku rozproszenia wiązki lasera. Pyłomierze zostały wyposażone w elementy kondycjonujące próbkę powietrza w celu uniknięcia interferencji pochodzących od kropel wody znajdujących się w analizowanym powietrzu. Pyłomierze zostały skalibrowane względem metody grawimetrycznej w październiku 2017 – tłumaczy Damian Zięba. I dodaje, że w czasie pomiarów okazało się, że wpływ oczyszcza na jakość powietrza da się zaobserwować jedynie w odległości do 50 metrów od niego. Nie oznacza to jednak, że w promieniu 50 metrów powietrze było czyste. Stopień redukcji stężenia pyłu PM10 dla odległości poniżej 10 m oszacowano na poziomie 12% w stosunku do wartości stężenia pyłu PM10 w odległości powyżej 50 metrów. Dla przedziału odległości od 10 do 50 metrów wpływ oczyszczacza stopniowo zanikał. Szczegółowe wyniki pomiarów są przedstawione na rysunku. Wykres przedstawiający stężenie pyłu PM10 w funkcji odległości od oczyszczacza. Wyniki pomiarów zostały podzielone na przedziały o długości 5m. Dla każdego przedziału została obliczona wartość minimalna (dolny wąs), pierwszy kwartyl (dolna belka prostokąta), mediana (środkowa belka), 3 kwartyl (górna belka prostokąta), wartość maksymalna (górny wąs). Na wykresie zostały również zaznaczone wartości silnie odbiegające od zbioru danych dla określonego przedziału odległości w postaci okręgów. Pomiary zostały przeprowadzone 5 marca 2018 r. Artykuł edytowany: został uzupełniony o mapę pomiarów oraz datę ich przeprowadzenia.
The technology powering the Smog Free Tower is based on air-purification systems in hospitals, just at a larger scale. The tower will produce 3,500 smog cubes per day if it’s in an area with a
Autor: PAP Data: 24-01-2018, 14:59 W krakowskim Parku Jordana w połowie lutego stanie 7-metrowa wieża oczyszczająca powietrze. Prototypową instalację stworzył holenderski projektant Daan Roosegaarde. Smog Free Tower to największy oczyszczacz smogu na świecie. fot. shutterstock 7-metrowa wieża opatentowaną technologię jonizacji do oczyszczania powietrza. Jest wyposażona w przyjazną środowisku technologię pozwalającą filtrować 30 tys. m sześc. powietrza na godzinę, zużywając do tego mniej elektryczności niż bojler. Efektywność wieży została potwierdzona przez Politechnikę w Eindhoven. "To pierwsza w Polsce taka instalacja, będziemy obserwować jej działanie i reakcje mieszkańców. Kraków został wybrany do tego projektu nieprzypadkowo, jest miastem, które jako jedno z pierwszych rozpoczęło walkę ze smogiem, podejmując szerokie działania na rzecz czystego powietrza" - powiedział zastępca prezydenta Krakowa Andrzej Kulig. Dodał, że Park Jordana został wybrany ze względu na to, że także zimą odwiedza go wiele osób, a teren ten leży w niecce, co sprzyja kumulacji zanieczyszczeń. Wieża jest w stanie oczyścić powietrze w promieniu kilkunastu metrów. W Krakowie będzie działać przez około dwa miesiące, a jej postawienie sfinansował ING Bank Śląski "Dla nas ta wieża to jest pewien symbol, który ma uświadomić, jak największej liczbie osób, konieczność dbania o środowisko, o powietrze, o wodę i ma sprawić, że ludzie zmienią swoje postawy, będą bardziej wrażliwi na kwestie ekologiczne" - mówił rzecznik ING Banku Śląskiego Piotr Utrata. Nie podał, ile firma musiała zapłacić za jej ustawienie w Krakowie. Wiceprezydent Kulig zdradził, że kupienie takiej instalacji to wydatek rzędu 10 mln zł, ale jak dodał, Chińczycy zainteresowani są zakupem kilkuset takich wież, co na pewno spowoduje spadek ceny urządzenia. Smog Free Project rozpoczął swoje światowe tourne od Chin, gdzie był prezentowany w kilku miastach.
.